1-  بیماری آتشک Fire Blight 2-  بیماری اسکلروتینیا گل آفتاب گردان 3-  بیماری باد زدگی سیب زمینی Potato Late Blight 4-  پیچیدگی برگ هلو Peach Leaf Curl 5-  لکه دودی و فضله مگسی سیب Sooty Bloch and Flyspeck of Apple 6-  شانکر باکتریایی درخت گیلاس

بیماری آتشک Fire Blight Click to download Complete Fire Blight Document آتشک از قديمی ترين بيماری های باکتريائی است که عامل آن باکتری Erwinia Amylovora می باشد و ميتواند بيش از 75 نوع درخت و بوته از خانواده Rosacea را مورد حمله قرار دهد . بيماری در درختان سيب و گلابی بيشتر مخرب است . باکتری عامل بيماری در شانکر های نسبتاً فرو رفته زمستان گذرانی کرده و در بهار، زمانی که دمای محيط مساعد باشد و باران های مکرری روی دهد باکتری شروع به فعاليت کرده و به سرعت زياد شده و با کمک حشرات ، باران و باد پراکنده می شود . اين بيماری بيش از 200 سال است که در آمريکای شمالی شناخته شده ولی کنترل آن بعلت ناشناخته بودن عامل بيماری مشکل بوده است . متاسفانه در حال حاضر هم که عامل بيماری مشخص است به دلايل مشروحه زير کنترل بيماری مشکل تر شده است. 1- سابقاً در هر هکتار 250 تا 500 درخت کاشته میشد در حاليکه امروزه جهت افزايش محصول 1250 تا 2500 درخت در هکتار کاشته میشود و برای انجام اين امر لزوماً درختانی از واريته هائی که قد و قواره مناسب دارند انتخاب می شود که اکثراً در مقابل بيماری حساس هستند . 2- تقاضای بازار خريد و داشتن محصولاتی بظاهر مطلوب باغداران را تشويق ميکند که به کاشت واريته های جديدی اقدام کنند که متاسفانه اکثراً در مقابل بيماری آتشک حساس هستند . 3- داشتن درختان زياد و محصول بيشتر در واحد سطح احتمالاً موجب نقصان مکانيزم های فيزيولوژيکی طبيعی در دفاع از بيماري ها می گردد . شرايط شيوع بيماری نظر به اينکه بيماری آتشک در درختانی که رشد زياد دارند شديدتر است لذا بايد در کود دهی (مخصوصاً کودهای ازوته ) توجه بيشتری مبذول گردد . کوددهی نبايد تابع برنامه ساليانه باشد بلکه بايد ديد درخت کی و چه مقدار کود احتياج دارد . درختان سيب نبايد بيش از 25 تا 30 سانتيمتر و درختان گلابی بيش از 15 تا 20سانتيمتر رشد سر شاخه داشته باشند . تجربه نشان داده است که در خاک های سنگين و کمتر آبکش ، درختان حساسيت بيشتری برای بيماری دارند و دليل اين امر ميزان زياد ازت و همچنين آب ذخيره شده در خاک می باشد که موجب رشد زياد درخت ميگردد . ميزان ازت در برگ های درختان سيب و گلابی حداکثر 2 تا 2.4 درصد توصيه شده است . حساسيت به بيماری آتشک در خاک های اسيدی که قاعدتاً کلسيم و منيزيوم کمتری دارند بيشتر است . نگهداری سطح زيرين خاک با پ هاش حدود 6 و سطح فوقانی خاک با پ هاش 6.5 تا 7 توصيه شده است . نقصان پتاسيم خاک هم موجب حساسيت است و ميزان آن 1.35 تا 1.80 درصد توصيه می شود . شرايط ديگر شيوع بيماری داشتن رطوبت نسبتاً زياد و باران های مکرر ، دمای 21 تا 27 درجه سانتيگراد ، طولانی بودن دوره گل در شرايط سرد و رطوبی فصل بهار ونيز حضور باکتری در شانکر ها می باشد . علائم بيماری در اوايل بهار ، حدود دو هفته قبل از باز شدن گل ها ، گلبرگ ها آب سوخته ، قهوه ای رنگ و سپس سياه می شوند و روی درخت باقی می مانند . شاخه های کوچک پژمرده و سياه رنگ شده و بعضاً با 180 درجه خميدگی عصائی شکل می شوند . روی بعضی از شاخه های قديمی که از طريق گل ها و شاخه های کوچک آلوده می شوند شانکر های چروکيده و بعضاً فرو رفته تشکيل می شود که ممکن است شکاف برداشته و چوب زيرين نمايان گردد . مايع کرم رنگی که حامل ميليون ها باکتری می باشد از شانکرها خارج می شود و در شرايط رطوبی بطرف پائين روی تنه و شاخه ها سرازير می شود . حشرات با اين ترشحات آلوده شده و هر کدام با بيش از يکصد هزار باکتری موجب آلودگی گل ها می شود . علائم بيماری روی ميوه بستگی به زمان آلودگی دارد. اگر آلودگی زودتر اتفاق بيافتد ، ميوه کوچک مانده و تغيير رنگ ميدهد و به حالت چروکيده روی درخت باقی می ماند . در صورتيکه ديرتر آلوده شود به اندازه ميوه نارس چروکيده نشده و تغيير رنگ نمی دهد .ميوه های آلوده که با تگرگ يا حشرات آسيب ديده اند به رنگ های قرمز ، قهوه ای يا سياه در می آيند . از ميوه های آلوده ممکن است قطرات مايع زرد رنگ باکتری خارج شود . چرخه بيماری زمانی که شرايط محيط مساعد شد باکتری در شانکر که از سال گذشته در آن زمستان گذرانی کرده است بسرعت با تقسيم سلولی تکثير يافته و مايع کرم رنگ، شيرين و چسبنده ای به نام Bacterial Ooze توليد می کند . حشرات باکتری را به گل ها ، برگ ها وشاخه های تازه منتقل می کنند . در بهار و در دمای مساعد بين 18 تا 30 درجه سانتيگراد مدت زمان بين آلودگی و ظهور بيماری حدود 5 روز است . در شاخه های جديد آلودگی بسرعت در حدود روزانه 15 سانتيمتر پيشرفت می کند . باکتری از طريق شاخه های جديد بشاخه های قطورتر و تنه اصلی ميرسد و در آنجا با تشکيل شانکر ها زمستان گذرانی می کند تا سال بعد چرخه بيماری را آغاز کند . حشرات از قبيل زنبور ، مورچه ، حشرات پردار ، شته و سوسک به اين ترشحات جلب شده و باکتری را به گل های باز شده منتقل می کند . اين عمل با کمک باد و باران تشديد می شود . باکتری در گل هاتکثير يافته و بسرعت بطرف ساقه حرکت می کند و در زمان کوتاهی تمامی گل ها ، برگ ها و ميوه ها در محل آلودگی ميميرند . شاخه های جوان نيز از طريق منافذ برگ ها و زخم ها ، آلوده و سياه رنگ شده و می ميرند . قابل توجه است که تنها يک شانکر فعال ميتواند ميليون ها باکتری توليد کرده و تمامی باغ را آلوده نمايند . مبارزه 1 ــ هرس نظر به اينکه باکتری در شانکر ها زمستان گذرانی می کند لذا حذف آنها از شدت بيماری در سال بعد جلوگيری می کند . بهتر است هرس در زمستان انجام شود چون زمانيکه برگ ها روی درخت باشند بعضی از شانکر ها قابل رويت نخواهند بود . در بهار يا اوايل تابستان هرس نبايد انجام شود زيرا ممکن است موجب سرايت بيماری به قسمت های سالم درخت گردد . شاخه های آلوده 15 سانتيمتر پائين تر از ناحيه سياه شده حذف شود . هرس شاخه های کوچک ممکن است اواخر تابستان انجام شود ولی حذف شاخه های قطور بايد در اواخر زمستان انجام شود زيرا حذف آنها در آن زمان ممکن است موجب رويش جديد باشد . هرس بايد در هوای خشک انجام شود و هرس در فصل رويش حداقل 30 سانتيمتر پائين تر از قسمت آلوده که تغيير رنگ يافته است بعمل آيد و در صورتيکه فقط چند درخت آلوده وجود داشته باشدممکن است باحذف قسمت های آلوده بطور دقيق ، از اشاعه بيماری به ساير درختان جلوگيری شود . برای جلوگيری از بيماری و شيوع آن لازم است درختان همه روزه مورد بازرسی قرار گيرد و قسمت های آلوده حذف شود. وسايل هرس در فاصله هر برش بايد با محلول 10% مايع سفيد کننده ضد عفونی شود . در صورتيکه در تنه درختان آلوده ، هرس امکان نداشته باشد ، بايد شانکر از 2.5 سانتيمتر ازطرفين زخم و 7 سانتيمتر از بالا و پائين آن با چاقوی تيز تا رسيدن به نسج سالم برداشته شود و با رنگ بوردو پر شود . 2 ــ مبارزه شيميائی ــ سمپاشی با ترکيب بوردو ( 100ــ 0.75 ــ 0.25 ) شامل 1% روغن قبل از باز شدن شکوفه ها توصيه می شود . Professor of Plant Pathology , The Pensylvania State University ,U.S.A. , 12 May 1999 ــ سمپاشی با ترکيب بوردو باضافه 1% روغن قبل از باز شدن شکوفه ها توصيه می شود . Fire Blight Management , U.S.A. ( internet 2002 ) ــ سمپاشی با ترکيب بوردو ( 100ــ 0.75 ــ 0.75 ) قبل از باز شدن شکوفه ها توصيه می شود . University of Illinois , U.S.A. September 1999 ــ سمپاشی با ترکيب بوردو در اواخر دوره خواب درختان بشرطی که تمامی درخت را بپوشاند توصيه می شود . بهتر است ترکيب بوردو با روغن مخلوط گردد . اين سمپاشی بيماری اسکاب سيب را نيز کنترل می کند . Presented by Professor Paul W. Steiner , at the State Horticultural Association of Pennsylvania Annual Meeting . U.S.A. January 2000 ــ برای کنترل آتشک سمپاشی با ترکيب بوردو 1% قبل از شروع زمان رويش و استربتومايسين 100 پی پی ام سه نوبت در زمان گل توصيه می شود . W. Hal Shaffer ,Department of Plant Pathology , University of Missouri , Columbia , U.S.A. 1999 ــ برای کنترل آتشک سمپاشی با ترکيب بوردو 1% باضافه روغن در اواخر دوره خواب درختان توصيه می شود . Utah Plant Diseases Control , U.S.A. February 1993 ــ برای کنترل بيماری آتشک سمپاشی با ترکيب بوردو در دوره خواب درختان توصيه می شود . New Mexico State University , U.S.A. 1999 ــ برای کنترل بيماری آتشک در اواخر زمستان شاخه های آلوده 15 سانتيمتر پائين تر از محل آلودگی هرس شود و با ترکيب بوردو سمپاشی شود . University of Minnesota ,Yard and Garden Clinic , Chad J. Behrendt, Ph.D. and Crystal M. Floyd , U.S.A. 1999 ــ برای کنترل بيماری آتشک سمپاشی با ترکيب بوردو (100 ــ 0.75 ــ 0.25 ) باضافه 1% روغن در اواخر زمستان توصيه می شود . The University of Tennessee , Steve Bost , Professor and Alan Windham , U.S.A. ــ برای کنترل بيماری آتشک سمپاشی با ترکيب بوردو (100 ــ 0.75 ــ 0.25) در دوره گل يک يا دو دفعه بفواصل 4 روز توصيه می شود . The Morton Arboretum , Lisle , Illinis , U.S.A. 2000 مهندس جليل ايپکچی زمستان 1381      بیماری اسکلروتینیا گل آفتاب گردان Click to download Complete  Document of this part بيماری های اسکلروتينيا ، ميلديو و زنگ از مهمترين بيماری های گل آفتاب گردان است که موجب خسارات سنگين می شود و در اين نوشتار در مورد بيماری اسکلروتينيا مطالبی بيان می شود . بيماری به سه ناحيه گياه حمله می کند . اولی آلودگی ريشه است که موجب پژمردگی ناگهانی گياه می شود ، که در صورت کاشت گياه در خاک آلوده به اسکلروتينيا روی می دهد . قارچ از طريق ريشه گياه راآلوده کرده و به طرف ساقه رشد می کند . علامت مشخصه اين بيماری پژمردگی ناگهانی برگ های گياه است که قبل از زمان گل دهی و يا بعد از آن به موازات پوسيدگی ريشه روی می دهد . ( عکس شماره 1 ) دومين و سومين ناحيه مورد حمله پوسيدگی وسط شاخه و پوسيدگی سر شاخه گياه است که به وسيله اسپورهای قارچ که از طريق هوا روی زخم گياه و يا آب دورادور گياه می نشيند ، موجب آلودگی می شود . پوسيدگی شاخه معمولاً در وسط شاخه يا بالاتر از آن زمان گل دهی ظاهر می شود و تا رشد نهائی ادامه پيدا می کند . شروع بيماری با ظهور زخم های خرمائی رنگ تا خاکستری آبسوخته می باشد که دورادور ساقه را احاطه کرده و موجب مرگ آن می شود . معمولا شاخه روی نقطه پوسيدگی خم می شود و نسج بالای شانکر می ميرد . در هوای رطوبی ميسليوم سفيد رنگ غليظ و تعدادی قارچ اسکلروتيا به طول 3 تا 6 ميليمتر در داخل و خارج شاخه مشاهده می شود و اين نوع بيماری را تائيد می کند . نسج آلوده سفيد رنگ شده و حالت پارگی پيدا می کند . ( عکس های 2 و 3 ) اولين علامت پوسيدگی سر شاخه ظهور نقاط آبسوخته يا نقاط سفيد رنگ روی طبق می باشد . قارچ می تواند تمامی طبق را فاسد نمايد و در اين صورت تخم ها ريخته و طبق سفيد خرد شده باقی می ماند . معمولا تخم ها فاسد نشده ولی اکثر آنها خالی می مانند . بزرگی قارچ تشکيل شده در طبق تقريبا به اندازه تخم آفتاب گردان می باشد . ( عکس شماره 4 ) چرخه بيماری اگر رطوبت خاک به مدت يک تا دو هفته زياد باشد قارچ بيماری ( اسکلروتيا) می تواند در چند سانتی متری زير خاک رشد کرده و قارچ های کوچکی به نام آپوتسيا و سپس اسکواسپرها را توليد نمايد و آنها به وسيله باد پراکنده شده روی گل آفتاب گردان و يا ساير گياهان مستعد بيماری نشسته ، رشد کرده و از طريق زخم ها گياه را آلوده می نمايند . کنترل بيماری های اسکلروتينيا الف ) مديريت کنترل 1 - تاکنون واريته مقاوم مطمئنی در دنيا پيدا نشده است لذا تناوب کشت مهمترين روش می باشد . 2 - در خاک هائی که با قارچ اسکلروتيا آلوده است و يا در مزارعی که حبوبات از قبيل لوبيا و سويا قبلا در آنها کاشته شده است نبايد گل آفتاب گردان کاشت. 3 - کاشت تخم ضد عفونی تائيد شده ، خطر بروز بيماری را تقليل می دهد . 4 - گل آفتاب گردان با داشتن ريشه های عميق نياز به زمينی دارد که خاصيت آبکشی خوب داشته باشد . 5 - اسکواسپرها وسيله مهمی برای توسعه بيماری هستند . ميسليوم های قارچ نيز ميتوانند موجب آلودگی شوند و معمولا اين آلودگی فقط در يک منطقه می ماند . 6 - جابجائی خاک آلوده ( با وسايل باغبانی و کفش ) و استفاده از کود حيوانی که با گياهان آلوده تغذيه می شوند راه انتقال بيماری از مزرعه ای به مزرعه ديگر است . 7 - آبياری نيز ممکن است وسيله انتقال قارچ بيماری شود . قارچی که به وسيله آب جاری منتقل می شود 10 تا 21 روز زنده می ماند . قارچ بيماری با چشم غير مسلح هم قابل رويت است . 8 - از آبياری در دوره گل اجتناب شود . 9 - بهترين روش تقسيم کردن مزرعه به سه قسمت است که به تناوب دراولی گل آفتاب گردان ، در دومی گندم کاشته شود و سومی پس از شخم در آيش مانده و سال بعد در آن گل آفتاب گردان کاشته شود وهمينطور برنامه ادامه می يابد . ب ) کنترل شيميايی : طبق تحقيقاتی که در کشور فرانسه روی بيماری های اسکلروتينای گل آفتاب گردان به عمل آمده ، سمپاشی با ترکيب بوردو توصيه شده است و ضمنا ًگزارش شده است که ترکيب بوردو خاصيت سيستميک را نيز دارا می باشد . 1) Centre de Biologie Apliquee du Cetion . Rue de lagny , 77178 Saint Pathus , France. 2) Journal Article 922324203 بنظر ميرسد برای کنترل بيماری های شاخه و سر شاخه سمپاشی با بوردو فيکس 1% با پوشش کامل گياه از زمان متورم شدن جوانه ها به فواصل دو هفته در ميان تا باز شدن گل ها مفيد باشد . در مورد آلودگی ريشه ميتوان بوردو فيکـس را با درصد مشخصی قطره قطره به آب جاری آبياری اضافه نمود و اين کار با يک بشکه پلاستيکی شيردار ميتواند به سهولت انجام شود . بديهی است با توجه به شرايط محيط کارشناسان محترم ميتوانند روش های مناسب تری برای سمپاشی و ضدعفونی انتخاب نمايند .   مهندس جليل ايپکچی ارديبهشت ماه 1382      بیماری باد زدگی سیب زمینی Potato Late Blight Click to download Complete  Potato late Blight Document بيماری باد زدگی سيب زمينی يکی از مخرب ترين بيماری هاست که در اروپا وايالات متحده امريکا هم زمان شيوع يافته بود . برابر گزارشات موجود ، بيماری مزبور در اوايل سال 1830 ميلادی ديده شده و سپس در سال 1845 به صورت همه جا گير در اروپا در آمده به طوری که در ايرلند منجر به قحطی گرديده بود . اين بيماری در نواحی معتدل مرطوب و خنک به صورت يکی از بيماريهای مهم سيب زمينی در آمده است .مناطق انتشار آن در ايران در ابتدا شامل سواحل بحر خزر ، دزفول ، خوی و اردبيل بوده است . علائم بيماری روی قسمت های هوائی گياه ابتدا نقاط آب گزيده غير منظم يا مدور و معمولاً درحاشيه برگ های پائين ظاهر می شود . در هوای مرطوب اين نقاط به سرعت گسترش يافته و تشکيل لکه های قهوه ای سوخته و بدون حاشيه با يک حاشيه نواری زرد کم رنگ می دهند . در حاشيه لکه هادر زير برگ نيز رشد کرکی قارچ عامل بيماری با عرض 3 تا 5 ميليمتر ظاهر می شود . تمام برگچه ها به سرعت مبتلا شده می ميرند و خم می گردند . تحت شرايط رطوبی ممتد ، تمام قسمت های نرم هوائی گياه سوخته شده ، عفونت يافته و بوی نامطلوبی توليد می کنند . در هوای خشک فعاليت قارچ متوقف می شود ، لکه های موجود از گسترش باز میمانند ، سياه و پيچيده شده و بالاخره خشک میشوند و در زير برگ اثری از قارچ ديده نمی شود . وقتی که هوا دوباره مرطوب شد ، قارچ فعاليت خود را از سر می گيرد و بيماری دوباره بسرعت توسعه می يابد . در غده سيب زمينی ابتدا لکه های کم و بيش نا منظم قهوه ای يا سياه ارغوانی ظاهر می شود . در صورتی که غده را ببريم بافت های آلوده آب گزيده تيره و تا حدودی قرمز متمايل به قهوه ای به نظر می رسد و 5 تا 15 ميليمتر عمق دارند . بعداً اين مناطق سخت و خشک و کمی فرو رفته می شوند . لکه ها ممکن است کوچک باشند يا تمام سطح غده را بدون آنکه عمق زيادی داشته باشند فرا گيرد . پوسيدگی در هر حال ممکن است پس از برداشت گسترش يابد ، يا غده های آلوده ممکن است مورد حمله باکتری ها و قارچ های ثانوی که پوسيدگی نرم توليد می کنند واقع شده و بوی زننده و متعفنی ايجاد شود . عامل بيماری عامل بيماری بادزدگی سيب زمينی قارچی است بنام .Phytophthora infestans هيف های اين قارچ در بين سلول های نسوج مبتلا رشد نموده و با فرستادن هوستوريوم يا اندام های مکنده به داخل سلول ، مواد غذائی مورد نياز خود را جذب می نمايند . سپس اسپورانژيوفورهای قارچ از طريق روزنه های برگ به خارج راه می يابند . در انتهای هر شاخه از اسپورانژيوفور ، اسپورانژيوم های ليموئی شکل ، بی رنگ وجود دارد . اسپورانژيوم ها معمولاً به صورت منفرد يا دسته ای از هر روزنه برگ خارج می گردند . اسپورانژيوم ها به وسيله باد يا قطرات باران منتشر می گردند . در حرارت 13 درجه سانتيگراد از داخل هر اسپورانژيوم تعداد 6 تا 16 عدد زئوسپور دو تاژکی ، تخم مرغ شکل خارج می شود که روی ميزبان افتاده و جوانه زده و ايجاد لوله زايا می نمايد . در حرارت های زياد و حدود 24درجه سانتی گراد زئوسپورانژيوم ها مستقيماً از لوله زايا به وجود آمده که اين اسپورانژيوم ها ديگر محتوی زئوسپور نبوده بلکه خود بصورت يک اسپور واحد که اصطلاحاً کنيدی می گويند عمل می نمايند . چرخه بيماری ريسه قارچ زمستان را در داخل غده های آلوده سيب زمينی سپری می کند . ريسه در بافت های غده گسترش می يابد و بالاخره به بعضی از سلول های چشمک های در حال رشد غده آلوده که از سال قبل در مزرعه باقی مانده يا در همان سال کاشته شده حمله می کند . ريسه در امتداد ساقه و بخصوص در ناحيه پارانشيم پوستی به سرعت رشد کرده ، تغيير رنگ داده و مرگ سلول های مجاور خود را باعث مشود . بعداً ميسليوم در بين سلول های پارانشيم مغز ساقه گسترش پيدا می کند ولی هيچوقت به بافت های آوندی نمی رسد . پس از آنکه ريسه از داخل ساقه عبور کرد و به بالای سطح خاک و قسمت های هوائی گياه رسيد ، شروع به توليد اسپورانژيوفور می کند که از طريق روزنه ساقه ها وبرگ ها خارج می شوند و در معرض جريان هوا قرار می گيرند . اسپورانژيوم هائيکه روی اسپورانژيوفورها تشکيل شده اند پس از آنکه رسيدند جدا می شوند وهمراه باران شسته می شوند . وقتی که اسپورانژيوم ها روی برگ ها و شاخه های خيس قرار گرفتند جوانه زده توليد زئوسپور يا لوله زايا می کنند که آلودگی جديد توليد می کنند . لوله زايا ، زئوسپور و يا اسپورانژيوم مستقيماً به کوتيکول برگ رخنه کرده يا از طريق يک روزنه وارد می شود ، توليد ميسليوم پر رشد در بين سلول ها می کند و تعداد زيادی هوستوريوم بلند و خميده به داخل سلول ها می فرستد . سلول هايی که ريسه از آنها تغذيه می کند کشته می شوند و به مجرد اينکه اين سلول ها شروع به فاسد شدن می کنند ريسه به بافت های سالم مجاورشان حمله میکند ، چند روز بعد از آلودگی اسپورانژيوفورهای جديدی از طريق روزنه ها خارج می شوند و توليد تعداد زيادی اسپورانژيوم جديد می کند که به وسيله باد منتشر شده و گياهان جديدی را آلوده میکنند .در شرايط مناسب آب و هوائی برای رشد قارچ مدت زمان بين شروع آلودگی و ايجاد اسپورانژيوم جديد ممکن است فقط چهار روز باشد و لذا تعداد زيادی ازنسل غير جنسی قارچ و آلودگی های جديد در طول فصل زراعی به وجود می آيد .با ادامه بيماری بر وسعت لکه های ايجاد شده افزوده شده ولکه های جديدی هم مرتباً بوجود می آيند و نتيجتاً شاخ و برگ های جوان به همان نسبت نابود شده و از وزن محصول کم می شود . قسمت دوم بيماری يعنی آلوده شدن غده ها در مزرعه وقتی شروع می شود که در هوای رطوبی اسپورانژيوم ها از برگ ها شسته شوند و وارد خاک گردند . غده های نزديک سطح خاک مورد حمله زئوسپورهای در حال خروج از اسپورانژيوم ها قرار می گيرند .اينها جوانه زده و از طريق عدسک ها و زخم های روی غده به داخل آن رخنه می کنند . در غده ها ريسه بيشتر در بين سلول ها رشد کرده و هوستريوم های داسی شکل خود را وارد سلول ها می کند .غده ها بتدريج ممکن است در اثر رشد ريسه از درون ساقه گياه مرده به طرف پائين آلوده شوند . در هر حال در زمان برداشت محصول نيز اگر غده ها با اسپورانژيوم زنده که روی خاک ممکن است موجود باشد يا با زئوسپورها و اسپورانژيومی که احياناً هنوز روی برگ در حال تشکيل است تماس حاصل کند آلوده خواهد شد واين آلودگی گرچه در آن زمان قابل رويت نيست ، ولی بعداً در انبار باعث پوسيدگی غده خواهد شد . به وجود آمدن اپيدمی های بيماری بادزدگی بيشتر بستگی به اثر رطوبت و حرارت درمراحل مختلف چرخه زندگی قارچ دارد . اسپورزائی قارچ بيشتر در رطوبت نسبی 100% يا نزديک به آن و حرارت 16-22 درجه سانتی گراد انجام می گيرد . اسپرانژيوم ها قوه ناميه خود را ظرف 3-6 ساعت اگر رطوبت نسبی زير80 درصد باشد از دست می دهند . جوانه زدن اسپورانژيوم ها فقط موقعی صورت می گيرد که آب آزاد يا شبنم در سطح برگ موجود باشد در حرارت 10-15 درجه اين عمل ممکن است ظرف 0.5 الی 2 ساعت به پايان برسد . بعد از جوانه زدن در حرارت 15-25 درجه مدت 2-2.5 ساعت طول می کشد تا لوله زايا به بافت ميزبان رخنه کند . بعد از رخنه بهترين حرارت برای رشد قارچ و همچنين اسپورزائی آن 17-21 درجه سانتی گراداست . حرارت بالای 30 درجه رشد قارچ را در مزرعه متوقف می کند ، اما آنرا نمی کشد و لذا قارچ دوباره می تواند وقتی حرارت مناسب باشد اسپورزائی را از سر بگيرد ، البته اين در صورتی است که رطوبت نسبی هم بقدر کافی بالا باشد . مبارزه امروزه درممالک پيشرفته زمان مناسب برای سم پاشی با در نظر گرفتن حرارت و رطوبت محيط که از رسانه های عمومی به کشاورزان اطلاع داده می شود تعيين می گردد . معمولاً 15 تا 22 روز بعد از آنکه دو روز پشت سر هم دمای محيط بالای 10 درجه سانتی گراد و رطوبت نسبی بالاتر از 75% باشد ، زمان مناسب برای سمپاشی است . 1 ــ با در نظر گرفتن خطرات بقايای سموم سنتتيک در محيط زيست که بعداً بيان خواهد شد ترکيب بوردو که هيچگونه بقايايی در محيط باقی نمی گذارد بعنوان بهترين قارچکش در مبارزه با بيماری های گياهی خصوصاً باد زدگی سيب زمينی توصيه می شود . The Microbial World ,washington . U.S.A 2 ــ ترکيب بوردو با فرمولاسيون 100ــ1.25ــ 1 برای مبارزه با  Phytophthora infestansتوصيه می شود . Down Garden Services 2000 – U.S.A 3 ــ سمپاشی با ترکيب بوردو در سه نوبت به غلظت های 1% ، 1% ، 0.8% برای کنترل بادزدگی سيب زمينی توصيه می شود . Coll.Agricultural , Pune , India . 4 ــ در بين قارچکش ها سمپاشی با ترکيب بوردو بهترين است . Internatinal Seminar on “ Aproches Toward Increasing the PotatoProduction in Developing Countries November 1978,Indian Potato Association . 5 ــ ترکيب بوردو 1% با سه يا چهار نوبت سمپاشی بهترين قارچکش ها است . اولين سمپاشی از نيمه ارديبهشت با فواصل 10 روز شروع شود . اين برنامه درکنترل بيماری به نحو عالی موثر بوده و محصول را 30 تا 40 % افزايش داده است. کاشت سيب زمينی در اسفند ماه توصيه می شود . Potato Exp. And Trial , Contre,Shillong,Assam, India . 6 ــ سمپاشی با ترکيب بوردو 1% بطور چشمگيری بيماری را کاهش داده و محصول را بيشتر کرده است . OQ Field Crop Abstracts 1975 028-02137 7 ــ برای کنترل بيماری فيتوفتورای سيب زمينی ترکيب بوردو بهترين قارچکش است . Fundamental of Plant Patology By V.N.Pathak,Rajastan Agricultural University,India . 8 ــ طبق تحقيقات بعمل آمده ترکيب بوردو به ميزان قابل توجهی بيماری باد زدگی سيب زمينی را کنترل کرده و درصد نشاسته را نيز افزايش می دهد . OQ Field Crop Abstracts 1974 27-05254 9 ــ بيماری فيتوفتورا پس از دو هفته از آلودگی ظاهر می شود و با سمپاشی با ترکيب بوردو 1% (6 تا 8 ليتر مربع ) به بهترين وجه کنترل می شود . OM Review of Plant Pathology 1978 057 – 02653 10 ــ طبق بررسی های به عمل آمده که با استفاده از 8 نوع قارچکش برای کنترل بيماری باد زدگی سيب زمينی انجام شده ، نشان داده شده است که بهترين اثر با ترکيب بوردو (5 کيلوگرم / هکتار ) بوده است و محصول از 1.93 تن / هکتار به 8.84 تن / هکتار افزايش يافته است . OQ Field Crop Abstracts 1980 033-08002 11 ــ در تاريخ 4 مه 1993 در کنفرانسی که در کشور بلژيک در مورد بيماری باد زدگی سيب زمينی تشکيل شده بود و ضمن مقاله ای گزارش شده است که سمپاشی با ترکيب بوردو و تقويت گياه از طريق برگ ها با عصاره کمپوست ، بيماری را بخوبی برطرف کرده است . Conference Paper 942308253 ترکيب بوردو در مقايسه با سموم سنتتيک مقاوم شدن بعضی از عوامل بيماری زا در مقابل سموم سنتتيک و اثرات مخربی که بقايای آن ها در محيط زيست باقی می گذارند موجب شده است که در سالهای اخير استفاده از تعداد زيادی از سموم سنتتيک در دنيا خطر آفرين اعلام گردد. اينک ذيلاً نکاتی درباره ترکيب بوردو و سموم سنتتيک ذکر می شود . 1ــ ترکيب بوردو Bordeaux Mixture ترکيب بوردو يکی از مهمترين قارچ کش های دفاعی است که علاوه بر خاصيت قارچ کشی و باکتری کشی ، دافع حشرات وتا حدودی کشنده تخم حشرات نيز می باشد . ترکيب بوردو امولسيون کننده خوبی برای روغن می باشد لذا در سمپاشی های زمستانی می توان از خاصيت قارچ کشی ترکيب بوردو و آفت کشی روغن بهره برده و از امولسيون بوردو و روغن به نسبت حداکثر 1% استفاده کرد . ترکيب بوردو با درجه سميت LD50=>1000 mg/kg از راه پوست و LD50 = 300 mg/kg از راه دهان ، جزء سالم ترين سموم می باشد . برای زنبور عسل بی خطر بوده و تا حدودی دافع حشرات است . 2ــ سموم سنتتيک برای مبارزه با بيماری باد زدگی سيب زمينی قارچ کش هائی از گروه َAcylamine از قبيل Metalaxyl وFuralaxyl به بازار آمد وچندی بعد معلوم گرديد که قارچ بيماری در مقابل اين سموم مقاوم شده و تعدادشان انبوهتر شده است و در نتيجه معالجه با اين ترکيبات اثر معکوس داده است . در طول پنجاه سال اخير دانشمندان متوجه شده اند که بقايای سموم سنتتيک در محيط زيست خطر آفرين می باشد . در سال 1962 Rachel Carson در استفاده از هيدروکربن های کلره مخصوصاً DDT ، دی اکسين ها و S’PCB اعلام خطر کرد . در سال 1996 Calborn و Wargo نيز فرياد برآوردندکه بقايای جمع شده سموم سنتتيک در نسوج انسان و مخصوصاً اطفال خيلی خطرناک است . اين بقايا از طريق خوردن ميوه و سبزی سمپاشی شده و گوشت گاو و گوسفند ومرغ که با سبزی های آلوده تغذيه می شوند وارد بدن انسان می شود . متاسفانه با اين اعلام خطر ها هنوز توليد و مصرف اينگونه مواد خطرناک ادامه دارد. امروزه بيش از 10000 ترکيب شيميايی برای مصرف گياه توليد می شود که تعداد زيادی از آنها جزء سموم زيان آور می باشد . هنوز مقادير زيادی DDT از کشورهای پيشرفته مخصوصاً آمريکا به جهان سوم صادر می شود . A Hands- on Approach to Environmental Quality by Richard R. MacMahon , PH.D. U.S.A دانشمندان متوجه شده اند که بقايای سموم سنتتيک سرطان زا بوده و موجب تغييراتی در هورمون ها می شوند و نيز موجب تغييرات غير عادی در سيستم عصبی ، تناسلی و نيز نقصان مصونيت در مقابل امراض می باشند . Colborn et al 1996 by the yale – New Haven Teachers Institute , U.S.A در خاتمه اميدواريم روزی برسد که انسان ها برای خريد فرآورده هائی که بدون استفاده از سموم سنتتيک توليد شده اند رغبت بيشتر نشان دهند . مهندس جليل ايپکچی بهار 1381      پیچیدگی برگ هلو Peach Leaf Curl Click to download Complete  Peach leaf curl Document بيماری پيچيدگی برگ هلو که به فارسی بيماری لب شتری و يا بيماری باد سرخ هلو ناميده می شود ، اولين بار در اوايل قرن نوزدهم در اروپا شناخته شده است و در آمريکا نيز بيماری مزبور زودتر از ساير بيماری های هلو مشخص گرديده است و در سال 1845 از ايالات شرقی آمريکا و در سال 1855 از ايالت کاليفرنيا گزارش شده است . در ايران نيز احتمالاً بيماری از قديم الايام وجود داشته است ولی اولين گزارش کتبی مربوط به سال 1325 از اسفندياری می باشد . بيماری پيچيدگی برگ هلو با آنکه در بعضی از مناطق جهان به علت نا مساعد بودن شرايط محيطی وجود ندارد ولی خسارت آن در اروپا و قسمت هايی از چين ، افريقا ، استراليا ، آمريکای جنوبی، آمريکای شمالی و زلاند نو شديد می باشد . در ايران بيماری از نواحی آذربايجان ، سواحل دريای خزر ، استان های مرکزی ، اصفهان ، خراسان و زنجان گزارش شده و احتمال می رود که در بعضی مناطق هلو کاری ديگر نيز وجود داشته باشد . علائم بيماری خسارت بيماری شامل پيچيدگی ، تورم و تغيير رنگ و ريزش برگ ها و آلودگی جوانه ها و سر شاخه ها و سرانجام ضعف کلی درخت می باشد . درختان جوان بيش از درختان پير در برابر اين بيماری حساس هستند و به طور کلی بيماری در مناطق گرم وخشک اهميت اقتصادی ندارد . مشخص ترين علائم بيماری روی برگ ها ظاهر می شود ، به اين که در بهار برگ ها پيچيده و پهنک در بعضی از قسمت ها متورم ، کلفت و به رنگ سفيد ، زرد يا قرمز در می آيد . به همين جهت در اصطلاح زبان فارسی بيماری لب شتری ناميده می شود . ميوه ها نيز ممکن است آلوده شود و قبل از موعد مقرر بريزند . برگ های آلوده به بيماری زود ريخته و برگ هائی که بعداً تشکيل می گردند سالم باقی می مانند . نشانه های بيماری ممکن است فقط روی تعدادی از برگ های هر درخت ظاهر شود ولی عملاًتمام برگ ها را مبتلا می گرداند . موقعی که برگ های آلوده به رنگ قرمز يا ارغوانی در آمدند تشکيل اسپورهای قارچ عامل بيماری در سطح فوقانی شروع می شود . بارقارچ به صورت گرد خاکستری رنگی سطح برگ را می پوشاند و در همين موقع برگ ها به رنگ قهوه ای روشن درآمده و خزان می کند. اين ريزش برگ بستگی به شرايط آب وهوائی دارد . به طوری که در هوای گرم وخشک برگ ها زودتر و معمولاً در اوايل تير ماه يا در مرداد ماه می ريزد و اگر مقدار زيادی از برگ ها خزان کند برگ های جديدی از جوانه های خواب تشکيل و ظاهر می شود . شاخه های جوان مبتلا نيز کمی متورم شده و رشدشان متوقف می گردد و يا اينکه به رشد خود ادامه داده و لکه ها به صورت شانکر باقی می مانند . شکوفه ها و ميوه های جوان آلوده نيز اغلب قبل از موعد می ريزد . روی پوست ميوه های بزرگتر ، قسمت های تغيير رنگ يافته و چروکيده ای ظاهر می شود . عامل بيماری قارچ عامل پيچيدگی برگ هلو اولين بار در سال 1875 توسط برکلی به نام Ascomyces deformans مشخص گرديده اما اين نام با آنکه بعداً در سال 1869 توسط فوکل به Exoascus deformans تغيير يافت ، تولازنه درسال 1866نام اين قارچ را Taphrina deformansکه در واقع همنام دو گونه فوق الذکراست می داند ميسيليوم و هيف های رويشی اين قارچ با قارچ های ديگر متفاوت و مشخص می باشد . هيف های نسبتاً کوتاه ، خميده ، پيچيده و طويل آنها بسيار متغير و بندهای هيف نيز نامنظم می باشد و اين نوع هيف ها را معمولاً در بافت پارانشيم برگ می توان يافت . هيف های زايشی يا آسک زای قارچ روی هيف های رويشی تکامل يافته تشکيل می گردد . هيف های رويشی زير اپيدرم سطح فوقانی و ندرتاً سطح تحتانی برگ می رويند . اين هيف ها در بين سلول های اپيدرمی نفوذ کرده و آزادانه بين اپيدرم و کوتيکول در جهات مختلف رشد و نمو می نمايند . سپس بزودی لايه هيمنيوم بين بافت اپيدرم و کوتيکول تشکيل می گردد . آنگاه هيمنيوم در بافت آلوده شکل گرفته و سرانجامتشکيل آسکوسپورهای قارچ را می دهد . آسک ها معمولاً اندازه شان متغير و به طول 17-36 ميکرون و عرض 7-15 ميکرون می باشند . در داخل هر آسک معمولاً هشت آسکوسپورکروی که قطر آن بين 3-7 ميکرون است تشکيل می شود . آسکوسپورها عموماً به طريق جوانه زدن تندش می يابند و توليد کنيدی می کنند . چرخه بيماری گلميک می نويسد که قارچ عامل بيماری پيچيدگی برگ هلو زمستان را به صورت ميسليوم روی شاخه ها و بدون اينکه داخل بافت شوند به سر می برد . در بهار همزمان با بارندگی های فصلی کنيدی هائی توسط ميسليوم روی برگ های جوان تشکيل می شود . در بهار های پر باران آلودگی وشيوع بيماری شدت دارد . موقعی که قارچ مدتی در برگ گسترش يافت در بين بافت اپيدرم و کوکتيکول لايه قارچی متراکم و سفيدی به نام هيمنيوم تشکيل می دهد که در آن آسک و در داخل آسک آسکوسپور ايجادمی گردد. آسکوسپورها تقريباً اوائل خردادماه از داخل آسک خارج شده و توسط باد روی شاخه و يا درختان مجاور انتقال می يابند و در آنجا جوانه زده و توليد ميسليوم هائی را که زمستان گذرانی قارچ را به عهده دارند می کند . بعضی ها گفته اند که زمستان گذرانی اين قارچ به وسيله اسپورهائی که در اواخرتابستان و قبل از خزان برگ ها تشکيل می گردد انجام می شود . اين اسپورها روی فلس های جوانه ها يا در سطح شاخه های جوان بسر برده و در بهار با بارش باران شسته شده و روی جوانه های برگ قرار می گيرند و با فراهم شدن شرايط محيطی مساعد جوانه زده و آلودگی شروع می شود . اندرسون می نويسد به طور کلی در مناطقی که فصل بهار در آنجا شبنم و بارندگی کم وهوا نسبتاً گرم باشد عموماً شرايط برای شيوع بيماری پيچيدگی برگ هلو نامساعد است . مبارزه 1 ــ برای کنترل بيماری پيچيدگی برگ هلو دو نوبت سمپاشی با ترکيب بوردو 1% ، اولی در پائيز پس از ريزش 50% برگ ها و دومی در اواخر زمستان قبل از تورم جوانه ها توصيه می شود . Plant Disease Control , Oregan State University , U.S.A 2 ــ سمپاشی با ترکيب بوردو يک نوبت دراواخر پائيز پس از ريزش برگ ها و يا در اواخر زمستان قبل از تورم جوانه ها توصيه می شود . بايد توجه شود که پس از باز شدن جوانه سمپاشی اثر ندارد . Paul C. Pecknold , Extension Plant Pathologist , U.S.A. 3 ــ پس از آلودگی برگ ها ديگر مبارزه ممکن نخواهد بود چون آلودگی زمان تورم جوانه ها روی می دهد . سمپاشی با ترکيب بوردو پس از ريزش برگ ها و يا در اواخر زمستان قبل از تورم جوانه ها توصيه می شود . Paula Flynn , Department of Plant Pathology , Iowa State University , Ames , Iowa, U.S.A 4 ــ دو نوبت سمپاشی با ترکيب بوردو توصيه می شود . سمپاشی اولی در دوره خواب درخت و سمپاشی دومی قبل از تورم جوانه ها و زمانی که هنوز رنگ جوانه ها عوض نشده می باشد . University of California , Agriculture and Natural Resources , U.S.A. 5 ــ با يک نوبت سمپاشی با ترکيب بوردو در پائيز قبل از برگ ريزان و يا در بهار قبل از متورم شدن جوانه ها بيماری کنترل می شود . اگر خطر بيماری شديد باشد سمپاشی در هر دو زمان توصيه می شود . Bruce Watt , Plant Pathologist , Pest Management Office , Orano , U.S.A. 6 ــ سمپاشی با ترکيب بوردو در دوره خواب توصيه می شود . سمپاشی ممکن است در پائيز پس از ريزش برگ ها يا در اوايل بهار 3 تا4 هفته قبل از متورم شدن جوانه ها انجام شود . سمپاشی پس از باز شدن جوانه ها بی اثر است . The Plant Disease Diagnostic Clinic , at Cornell University , NY , U.S.A. 7 ــ سمپاشی با ترکيب بوردو توصيه می شود . University of Connecticut , Integrated Pest Management , U.S.A. 8 ــ سمپاشی با ترکيب بوردو در پائيز و يا در بهار قبل از متورم شدن جوانه ها توصيه می شود . اگر در بهار قارچ بيماری وارد برگ يا ميوه بشود کنترل بيماری ديگر امکان ندارد . Illinois Fruit and Vegetable News , U.S.A. 9 ــ برای مبارزه با بيماری پيچيدگی برگ هلو سمپاشی با ترکيب بوردو توصيه می شود . Integrated Pest Management (IPM) Sulutions for The Landscaping Professional , U.S.A. مهندس جليل ايپکچی زمستان 1381       لکه دودی و فضله مگسی سیب Sooty bloch and flyspeck of apple Click to download Complete   Document of this part لکه دودی و فضله مگسی بيماري های سطحی سيب می باشند که معمولا با هم در اواخر تابستان و پائيز در سيب و گلابی روی می دهد . گرچه اين بيماری ها بعلت از دست رفتن مقدار زيادی آب از ميوه از طول مدت نگهداری در انبار می کاهد ولی آنها موجب پوسيدگی نمی شوند و تنها باعث عدم بازار پسندی ميوه می گردند . در فصول رطوبی ممکن است بيش از 25 درصد ميوه به اين بيماری ها مبتلا شوند . عوامل بيماری : قارچ عامل لکه دودی Peltaster fructicola , Geastrumia polystigmatus , leptodontium elatus و قارچ عامل بيماری فضله مگسی Zigophiala jamaicensis می باشند . علائم بيماری ها بيماری لکه دودی موجب ظهور دوده سياه يا لکه های سبز زيتونی روی ميوه رسيده می شود . نقاط گرد تشکيل لکه های بزرگی با حاشيه نامشخص می دهند . (عکس 1) بيماری فضله مگسی با تشکيل دسته هائی 10 تا 50 لکه مشخص براق روی ميوه مشخص می شود. اين لکه های گرد يا نامنظم معمولا قطر بين 8 تا 25 ميليمتر دارا می باشند . (عکس 2) لکه ها تنها عضو باردهی قارچ می باشند که در آنها اسپورها توليد شده و موجب پخش ثانوی بيماری می گردند . گرچه اين بيماری ها ممکن است به تنهائی روی دهد ولی معمولا هر دو با هم اتفاق می افتد. معمولا علائم بيماری خرداد ماه مشاهده می شود و هر چه فصل جلو ميرود علائم آسان تر ديده می شود . گرچه در واريته های مختلف سبب فرقی در حساسيت به ابتلا به اين بيماری ها نيست ولی در واريته های زرد و سبز علائم بيماری بيشتر مشهود می شود . واريته های سيب با پوست کلفت تر ظاهرا بيشتر آلوده می شوند . چرخه بيماری اين قارچ ها در شاخه های سيب و بعضی از درختان زمستان گذرانی می کنند . آلودگی ممکن است دو تا سه هفته پس از ريزش گلبرگها روی ميوه روی دهد و بارانهای مکرر کمک زيادی به آلودگی می کند . ميسيليوم که موجب بروز لکه دودی می شود بدون نياز به حضور آب در رطوبت نسبی بالاتر از 90% توليد می شود . ظهور علائم هر دو بيماری نسبتا کند است و معمولا 20 تا 25 روز طول می کشد ولی در شرايط فوق العاده مساعد ممکن است در ظرف 8 تا 12 روز روی دهد . شرايط مساعد برای توليد کنيدی . (Conidi ) که موجب بروز لکه دودی می باشد دمای 16 تا 21 درجه سانتيگراد و رطوبت نسبی بيش از 90% می باشد . مبارزه 1ــ در انتخاب باغ سعی شود موقعيت آن آفتاب گير ، با جريان هوای خوب و خاک آن دارای زهکشی مطلوب باشد . 2ــ همه ساله با هرس مناسب درخت بايد دارای مرکز باز برای جريان بهتر هوا باشد . هر دو بيماری در ناحيه مرطوب و پر سايه باغ امکان شيوع دارد . هر اقدامی که موجب جريان هوای بهتر در داخل درخت وخشک شدن آن باشد کمکی برای مبارزه می باشد . 3ــ درختان سيب خودرو بايد از بين برده شود . 4ــ سمپاشی با ترکيب بوردو در اواخر تير ماه توصيه می شود . -Ohio state University Extension Fact sheet, U.S.A. -K.D. Hickey , K.S. yoder , and A.R. Biggs, West Virginia University , U.S.A . -The year book of Agriculture , U.S.A. مهندس جليل ايپکچی 1383    شانکر باکتریایی درخت گیلاس Click to download Complete   Document of this part عامل بيماری شانکر يا گموز درختان گيلاس يکی از گونه های باکتری نوع Pseudomonas است . برآورد ميزان خسارت اقتصادی اين بيماری مشکل است چون نه تنها محصول را با آلوده کردن جوانه های گل کاهش می دهد ، بلکه مانع رشد طبيعی درخت نيز می گردد . مرگ شکوفه ها موجب 10 تا 20 % خسارت در سال می شود و در سالهائی که آلودگی شديد است ممکن است تا 50% نيز برسد . پتانسيل واقعی خسارت در درختان جوان حدود 10% تا 20% است ، درحاليکه در درختان مسن که آلودگی مزمن دارند محصول مقادير بيشتری کاهش پيدا می کند . علامت خيلی روشن بيماری در درختان سه ساله و مسن تر ، شاخه های لخت و پابلند است که نتيجه مرگ جوانه های گل و برگ می باشد . شانکرها نواحی سياه فرورفته در اطراف جوانه های مرده تشکيل می دهند که در شرايط فعال معمولاً صمغ کهربائی رنگ از آنها خارج می شود . در فصل بهار علائم متعددی ممکن است در درختان ظاهر شود . اگر هوا سرد و مرطوب باشد برگ ها حالت لکه برگی و متعاقب آن غربالی پيدا می کنند . در بهار گرم و خشک بيماری موجب مرگ گلهای باز شده و جوانه های برگی می گردد . در صورت شدت بيماری ممکن است تمامی شاخه ها نيز پژمرده شده و بميرند . فعاليت شانکرها در پائيز پس از ريزش قسمت عمده برگ ها وشروع دوره خواب آغاز می شود . باکتری های عامل شانکر از شانکرهای موجود خارج نمی شوند بلکه باکتريهائی که در سطوح برگهای پير و نسوج سبز ديگری وجود دارند ، فعال می شوند . تنها راه موثر برای کنترل موفق بيماری کم کردن جمعيت باکتری قبل از آلوده شدن درختان است و بهترين وسيله مبارزه ، سمپاشی با ترکيب بوردو می باشد. برای پوشش بهتر سم ميتوان برای هر 1000 ليتر سم آماده 250 سی سی پخش کننده خنثی ( non ionic ) اضافه نمود . هرس شانکرهائی که تا اواخر تابستان بهبودی نيافته و بصورت فرورفته با ترکهای باز باقی مانده اند بايد هرس شوند . اين شانکرها معمولاً همراه با شانکرهای قارچی، توسعه يافته و موجب پوسيدگی چوب و از بين بردن مقاومت آن می شوند . هرس بايد در تابستان و يا در زمستان و در هوای خشک انجام شود تا از آلودگی که از طريق برشهای هرس ايجاد می شود جلوگيری گردد .   نقل از نشريات وزارت کشاورزی کانادا ــ اونتاريو ــ چاپ 2002 ترجمه مهندس جليل ايپکچی ــ زمستان 1381

In the 1850s, a farmer in the Bordeaux region of France got fed up with people stealing grapes from his vineyard. He decided the only way to stop the thieves was to spray the grapes with a poisonous chemical. He chose copper sulphate. While this farmer was protecting his crop, other farmers were trying to find a cure for the fungal disease Plasmopara viticola, which attacked vines.This powdery mildew did enormous damage, and cost the French wine industry the equivalent of millions of pounds every year. A French chemist called Millardet noticed that grapes sprayed with copper sulphate did not suffer from mildew. After a series of tests, he decided that the copper sulphate protected vines from crooks and fungi. Millardet had discovered the first chemical pesticide. It was named Bordeaux mixture. Bordeaux mixture The first Bordeaux mixture contained copper sulphate(3 kg) and calcium hydroxide (2 kg) in water (2500 L). Over the years, the amount of copper sulphate decreased. This was because some plants, particularly fruits such as cherries, plums and apples, were damaged by copper sulphate . اين کاريکاتور در مجله علمي شرکت کافه در سال 2001 چاپ شده است و به خاطرميآورد که حدود 150 سال پيش از اين ، باغداران در تاکستان هاي خود براي جلوگيري از دله دزدي انگور ، سولفات مس و آهک روي موها مي پاشيدند .